Kontrast duyarlılık testi nedir? Zayıf kontrast duyarlılığına çözüm nedir?

Kontrast duyarlılık testi, ışığın karanlığa oranla çok az miktarlardaki artışları arasındaki farkı (kontrast) algılayabilme yeteneğinizi ölçer.

Bu, standart bir göz tablosunda giderek küçülen harfleri tanıma yeteneğinizi ölçen rutin bir göz muayenesindeki normal görme keskinliği testinden farklıdır.

Kontrast duyarlılığı, özellikle düşük ışık, sis veya göz kamaşmasının mevcut olduğu, nesnelerle arka planları arasındaki kontrastın çoğunlukla azaldığı durumlardaki görme fonksiyonunun çok önemli bir ölçütüdür. Gece sürüşü, güvenlik için iyi kontrast duyarlılığı gerektiren bir aktiviteye örnektir.

Sizin görme keskinliğiniz 20/20 (İngiltere’de 6/6 olarak da tanımlanır) olsa bile, kontrast duyarlılığınızı azaltabilecek ve iyi görmediğinizi hissettirebilecek göz veya sağlık rahatsızlıkları yaşayabilirsiniz.

Azalan kontrast duyarlılığına dair belirtiler

Kontrast duyarlılığınız düşükse, kötü aydınlatılmış sokaklarda yürüyen yayaları görmede zorluk da dahil olmak üzere gece sürüşünde sorunlar yaşayabilirsiniz. Veya kitap okurken veya televizyon izlerken gözlerinizin daha kolay yorulduğunu fark edebilirsiniz.

Görme keskinliği normal olan ancak kontrast duyarlılığı zayıf olan bir kişi ön plandaki ağaçları net bir şekilde görebilir (yüksek kontrast), ancak arka planda dağların dış hatlarını gökyüzüne karşı görmekte güçlük çekebilir (düşük kontrast).

Düşük kontrast duyarlılığı, kaldırımdan aynı renkteki yola inen basamağı görememeniz halinde düşme riskinizi de artırabilir.

Düşük kontrast duyarlılığı, belirli göz rahatsızlıklarına veya hastalıklarına dair bir belirti olabilir; örneğin katarakt, glokom veya diyabetik retinopati gibi.

Kontrast duyarlılığında değişiklikler LASIK, PRK ve başka tür refraktif cerrahiler sonrasında da oluşabilir.

Örneğin, bazen LASIK olan bir kişi, prosedürden sonra 20/20 (6/6) görmesine karşın gece görüşünün zayıflamasından şikayet edebilir. Bunun nedeni, ameliyattan kaynaklanan kontrast duyarlılığı kaybı olabilir.

Buna karşılık, bazı insanlar prosedürden önce gözlük veya kontakt lenslerle sahip oldukları görme yeteneğine kıyasla, LASIK’ten sonra daha iyi bir kontrast duyarlılığı ve gece görüşü edinebilirler.

Çoğu vakada, kataraktlı insanlar katarakt ameliyatından sonra hem görme keskinliğinde hem de kontrast duyarlılığında önemli bir iyileşme fark edebilirler.

Kontrast duyarlılık testi

Kontrast duyarlılık testi çoğu zaman rutin bir göz muayenesine dahil edilmez. Gözlükçünüz, belirli bir görme şikayetiniz nedeniyle veya kontrast ayırt edebilme yeteneğinizi etkileyen bir rahatsızlıktan şüphelendiğinde, bu testi yapabilir.

Muhtemelen kontrast duyarlılığını test etmek için en yaygın olarak kullanılan cihaz, Pelli Robson kontrast duyarlılık şemasıdır.

Standart bir Snellen görme keskinliği şeması gibi, Pelli Robson şeması da büyük harflerden oluşan yatay satırlardan oluşur. Ancak, her ardışık satırda küçülen harfler yerine, her satırda harflerin kontrastı (şemanın arkaplanına göre) azalır.

Kontrast duyarlılığınızı ölçmek için daha gelişmiş başka cihazlar da kullanılabilir. Bu cihazlar çoğunlukla bir dizi bulanık, paralel açık ve koyu çubuklardan oluşan sinüs dalgası çizgileri denilen hedefleri kullanırlar. Bu çubuklar, gözlerinizin kontrast farklarına ne kadar hassas olduğuna dair daha kapsamlı bir değerlendirme sağlamak için, hedeften hedefe genişliğin (uzamsal frekans) yanı sıra kontrast açısından da farklılık gösterebilir.

Bazı sinüs dalgası çizgileri, gece sürüşünde karşıdan gelen araç farları gibi göz kamaşması durumlarını simüle etmek için test sırasında gözlerinize yönlendirilebilen parlak ışık kaynakları içerirler.

Gözlükçünüz bir kontrast duyarlılık testine ihtiyacınız olduğunu belirlerse, muhtemelen bu, standart görme keskinliği testinden sonra ve gözbebekleriniz ilaçla genişletilmeden önce uygulanacaktır.

Bu test, tipik olarak görme düzeltmesine ihtiyaç duyuyorsanız gözlük veya kontakt lens üzerinizdeyken yapılır.

Göz hastalığının değerlendirilmesi için, kontrast duyarlılığı genelde her bir gözde ayrı ayrı test edilir.

Spor amaçlı görme testi gibi başka nedenlerden dolayı veya kontakt lens takma, LASIK veya katarakt ameliyatı sonrası görmeyi değerlendirmek için, test her iki göz açık olarak da yapılabilir.

Kontrast duyarlılık fonksiyonu (CSF)

Hem boyut (uzamsal frekans) hem de kontrast içeren ayrıntılı kontrast duyarlılık ölçümleri, bir kişinin kontrast duyarlılık fonksiyonunu (CSF) grafiğe dökmek için kullanılır.

Kalın çubuklara sahip sinüs dalgası çizgi hedefleri düşük uzamsal frekansları, daha ince çubuklara sahip hedefler ise daha yüksek uzamsal frekansları temsil eder. Bu bağlamda bir kişinin CSF’si, yüksek ve düşük ses tonlarının yanı sıra sesteki değişimleri kullanmayı içeren işitme duyarlılığını değerlendirmeye benzer.

Kontrast duyarlılık fonksiyonunuz, temelde, test edilen her bir uzamsal frekans için algılayabileceğiniz en düşük kontrast seviyesini tanımlayan bir eğrinin grafiğe dökülmesidir.

Genellikle, yüksek uzamsal frekansları olan nesneler (çok ince çubuklara sahip sinüs dalgası çizgileri), insan görme sistemi tarafından algılanabilmek için düşük uzamsal frekanslara sahip nesnelerden (orta genişlikte çubuklara sahip çizgiler) önemli ölçüde yüksek kontrastta olmalıdır.

Zayıf kontrast duyarlılığı konusunda ne yapılabilir?

Kontrast duyarlılık testi sonuçlarınız, gözlükçünüzün daha yüksek seviyede aberasyonlar olarak bilinen görme hatalarınız veya özel gözlük veya göz ameliyatı ile düzeltilebilecek başka bir sorununuz olup olmadığını belirlemesine yardımcı olur.

Özel renklendirilmiş camlara sahip gözlükler kontrastı artırabilir. Burada gösterilen, Gunnar Optiks'in sarı lensli Anime tarzıdır.

Zayıf kontrast duyarlılığı tanısı konulursa, gözlükçünüz size kontrast ayırt etme yeteneğinizi iyileştirmeniz için sarı filtreli düzeltici camlar takmanızı tavsiye edebilir.

Numaralı gözlüklere ihtiyaç duyarsanız, pek çok kişi, yansıtıcı olmayan kaplamaya sahip camlar içeren camlar taktıklarında, yansıtıcı olmayan (YO) kaplaması bulunmayan aynı numaralı camları takanlara kıyasla düşük ışık koşullarında daha iyi gördüklerini ifade etmektedir.

Ayrıca, özel dalga cepheli camlara sahip gözlükler bazen kontrast hassasiyetini ve gece görüşünü iyileştirebilirler.

Bazı durumlarda, özel veya dalga cepheli LASIK yüksek dereceli aberasyonları azaltabilir ve kontrast duyarlılığını iyileştirebilir.

Dalga cephesi teknolojisi ile üretilen belirli yüksek kaliteli intraoküler lensler (IOL’ler) de yüksek dereceli aberasyonları azaltabilir ve katarakt ameliyatı sonrası kontrast duyarlılığını iyileştirebilir.

Sayfa yayınlandı 1 Eylül 2020 Salı