Arpacık Nedir ve Arpacıklara Ne Neden Olur?

Arpacık nedir?

Arpacık göz kapağında, kapağın kenarına yakın hassas, kırmızı bir yumruya neden olan bir enfeksiyondur. Arpacık (ayrıca itdirseği veya hordeolum da denir) bakterilerden kaynaklanır ve kirpik tabanında (dış arpacık veya hordeolum) veya göz kapağındaki küçük yağ bezlerinden birinde (iç arpacık) ortaya çıkabilir.

Yağ bezleri veya saç folikülleri makyaj, ölü deri veya kir ile tıkandığında, bakteriler içeride kısılı kalabilir ve enfeksiyona neden olabilir. Bu enfekte olmuş beze arpacık denir. 

Arpacık Türleri

1. Dış arpacık: Bir kirpiğin dibinde çıkan arpacık.

2. İç arpacık: Göz kapağı içindeki küçük yağ bezlerinden birinin içinde çıkan arpacık.

Arpacık tıkanmış bir yağ bezinin sonucu olmakla birlikte, aşağıdakiler gibi başka nedenlerden dolayı da göz kapağınızda yumrular çıkabilir: milia (moğol lekesi), şalazi, bir çizik veya nadir durumlarda kanser. 

Arpacığa Ne Neden olur?

Arpacık stafilokok bakterilerinden kaynaklanır. Bu bakteri burunda bulunur ve önce burnunuzu, sonra gözünüzü ovaladığınızda kolayca göze aktarılır.

Bakteriler, kirpik folikülünün, kanallardan kirpiklere giden kanalları boşaltan yağ bezlerinin iltihaplanmasına veya enfeksiyonuna neden olabilir. Kanal tıkandığında, yağ boşaltılamaz ve salgı bezlerine geri döner. Bez şişer ve iltihaplanır ve arpacığa neden olur.

Arpacıkların en yaygın nedenleri şunlardır:

• gözünüze dokunma veya ovuşturma 

• Blefarit nedeniyle göz kapağınızın iltihaplanması

• kirlenmiş göz makyajı kullanma

• göz kapaklarınızı temizlememe veya makyajınızı çıkarmama

• geçmişte arpacık çıkmış olması

• şunlar gibi tıbbi rahatsızlıklar:

  • diyabet (yüksek kan şekeri) 

  • seboreik dermatit

  • oküler rozasea

Arpacık Semptomları ve İşaretleri

Arpacığın semptomları şunları içerir:

• Göz kapağında bir yumru

• Göz kapağı ağrısı

• Kızarıklık

• Göz kapaklarında şişme

• Hassasiyet

• Göz kapaklarında sarkma

• Göz akıntısı (göz kapağı etrafında kabuklanma)

• Yanma hissi

• Göz sulanması

Belirtiler ortaya çıktıktan sonra, etkilenen bölgede küçük, sıklıkla ağrılı bir sivilce çıkacaktır. Genellikle buna şişmiş gözler eşlik eder. Bazen sadece yakın bölge şişer; bazen ise tüm göz kapağı şişer. Sadece göz kapağınız yerine gözünüzde ağrı yaşarsanız, doktorunuza görünün. 

Arpacık Nerede Çıkabilir?

Arpacıklar, göz kapağınızın pek çok yerinde oluşabilir:

• Üst göz kapağının üstünde arpacık

• Alt göz kapağının üstünde arpacık

• Göz kapağının içinde arpacık

• Göz kapağının altında arpacık

İç arpacıklar için, muhtemelen göz doktorunuza görünmek en iyi çözüm olacaktır. Dış arpacıklar evde tedavi edilebilir ancak bir haftadan daha uzun süreyle devam ederlerse tıbbi yardım almak isteyebilirsiniz. 

Arpacıklar Hakkında Bilmeniz Gereken 8 Şey:

1. Arpacık Görme Sorunlarına Neden Olur mu?

Yakın veya uzak mesafeden iyi görme yetiniz arpacıktan etkilenmemelidir. Arpacık görmenizi etkilerse, göz doktorunuza görünün. 

2. Arpacık Bulaşıcı mıdır?

Çoğu durumda, arpacık bulaşıcı değildir. Ancak bakterilerin bir kişiden diğerine bulaşması mümkündür. Bunun için, arpacıklı bir kişinin gözüne dokunması ve sonra da bakteriyi doğrudan başka birisinin gözüne bulaştırması gerekecektir.

3. Arpacıklar Ne Kadar Sürer?

Çoğu arpacık 3 ila 7 gün sürer, ancak bir ila iki hafta kadar sürebilir. Birkaç günlük bir süreçte günde üç veya dört kez 10 ila 15 dakika sıcak kompres uygulayarak bu süreci hızlandırabilirsiniz. 

Bu, ağrıyı hafifletecek ve arpacığın sivilce gibi baş vermesini sağlayacaktır. Çoğu durumda, arpacık daha fazla müdahale olmadan açılacak, akacak ve iyileşecektir.

Çoğu arpacık sıcak kompresler gibi basit ev çözümleri ile ortadan kalkmasına rağmen, bazılarının tıbbi olarak tedavi edilmesi veya cerrahi olarak boşaltılması gerekir.

4. Arpacığı Patlatabilir misiniz?

Tıpkı bir sivilceyi patlatmamanız gerektiği gibi, bu durum göz arpacığı için de geçerlidir. Arpacığı asla patlatmamalısınız, ancak bunun yerine kendi kendine açılmasına izin vermelisiniz.

Göz kapağının içinde oluşan bir arpacık (iç hordeolum olarak da adlandırılır) kendi başına patlamayabilir ve iyileşmeyebilir. Bu tür bir arpacık daha ciddi olabileceği için, göz doktorunuzun bunu açması ve boşaltması gerekebilir.

Gözünüzde sık sık arpacık çıkıyorsa, göz doktorunuz antibiyotik bir merhem yazabilir. Ayrıca, arpacık ve blefarit riskini azaltmak için günlük göz kapağı hijyeni için önceden nemlendirilmiş göz kapağı temizleme pedlerinin kullanılmasını önerebilir.

5. Arpacığa Başka Hangi Göz Sorunları Eşlik Edebilir?

Arpacık çıktığında, etkilenen gözde sık sık sulanma, ışık hassasiyetinde artış ve gözünüzün “içinde” bir şey varmış hissi (bu semptoma “yabancı cisim hissi” adı verilir) fark edebilirsiniz”).

6. Stres Göz Arpacıklarına Neden Olur mu?

Stresin arpacıklara neden olduğuna dair hiçbir doğrudan kanıt yoktur. Ancak arpacığın bir enfeksiyon olması nedeniyle, stres veya uykusuzluk gibi bağışıklık sisteminizi zayıflatan herhangi bir şey sizi bunlara karşı daha savunmasız hale getirebilir. Ayrıca, uykusuzluk genellikle daha sık göz kaşımanıza yol açar, ki bu da bir risk faktörüdür.

7. Arpacıklar Neden Tekrar Çıkar?

Arpacığınız tekrar çıkıyorsa, bunlara neden olan kötü göz kapağı temizleme alışkanlıkları, gözde tahriş veya kaşıntı, gözlerinizi ovuşturma veya kontakt lenslerinizi önerilen düzende temizlememe gibi risk faktörlerini ortadan kaldırmamış olmanız olasıdır. 

8. Arpacık Tanısı Nasıl Konur?

Doktorunuz genellikle bir arpacık tanısını görerek koyabilir ve başka hiçbir test gerekmez. 

Arpacığı Nasıl Tedavi Edersiniz?

Arpacığı evde tedavi etmek için yapabileceğiniz pek çok şey vardır

• Göz kapaklarınızı temizleyin.

• Ellerinizi sıklıkla yıkayın.

• Bir göz kapağı temizleme pedi kullanın.

• Geçici olarak göz makyajı yapmayı bırakın.

• Kontakt lens yerine gözlüklerinizi takın.

• Sıcak kompres veya sıcak bir el bezi uygulayın.

• Antibiyotik kremler kullanın.

• Nazikçe masaj yapın.

Daha ayrıntılı bilgi için, arpacıktan nasıl kurtulursunuz konulu makalemize bakın.

Arpacıklar Nasıl Önlenir

• Gözlerinize dokunmayın veya ovuşturmayın

• Ellerinizi sıklıkla yıkayın veya el dezenfektanı kullanın

• Alerjiler gibi göz kaşıntılarına neden olan sorunları tedavi edin

• Rozasea, dermatit veya blefarit gibi altta yatan rahatsızlıkları ortadan kaldırın.

• Kontakt lensleri talimatlara uygun şekilde kullanın ve temizleyin

• Sabun ve ılık su ile ellerinizi yıkayın veya alkol içeren bir el dezenfektanı kullanın.

• Göz makyajı yapmaktan kaçının ve eski makyajı kullanmayın

• Mümkün olduğunca kontakt lens yerine gözlüklerinizi takın

Arpacık için Göz Doktoruna mı yoksa bir Optometriste mi Görünmeliyim?

Çoğu arpacık oldukça hızlı bir şekilde kendiliğinden geçse de, ek tavsiyeler için göz doktorunuza danışmaktan çekinmeyin. Doktorunuz daha hızlı iyileşmesine yardımcı olmak için bir merhem veya reçeteli bir arpacık ilacı yazabilir.

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın:

• Arpacığınız birkaç günden sonra daha iyiye gitmiyorsa.

• Arpacığınız büyüyorsa.

• Şişkinlik artmaya devam ediyorsa.

• Görmeniz etkilenirse.

Sayfa yayınlandı 1 Eylül 2020 Salı