Göz bebeği büyümesinin nedenleri nelerdir? Zararlı bir hal aldığında, çözümü nedir?
İrileşmiş göz bebekleri nedir?
İrileşmiş göz bebekleri normalden daha büyük göz bebekleridir.
Göz bebeklerinizin boyutu, gözünüzün renkli kısmındaki kaslar (iris) ve gözlerinize ulaşan ışık miktarı tarafından kontrol edilir. Parlak ışıkta, gözlerinize çok fazla ışık girmesini önlemek için göz bebekleriniz daralır (küçülür). Loş ışıkta ise, göz bebekleriniz daha fazla ışığa izin vermek için genişler (büyür).
Genellikle, normal göz bebeği, parlak ışıkta 2,0 ila 4,0 milimetre (mm) ve karanlıkta 4,0 ila 8,0 mm arasında değişir. Bir dereceye kadar, göz bebeği boyutu yaşla birlikte küçülme eğilimindedir.
İrileşmiş bir göz bebeği bazen ışığa hala tepki verebilir; yani parlak ışıkta veya göze bir ışık parladığında daha da küçülebilir. Ancak tipik olarak, irileşmiş göz bebekleri ışığa normal tepki vermez.
Üst: Normal pupiller. Orta: Normal bir pupilden büyük olan anizokori. Alt: Normalden daha küçük olan bir pupil, anizokori.
Işığa hiç tepki vermeyen büyük bir göz bebeğine "sabit" irileşmiş göz bebeği denir.
İrileşmiş göz bebekleri, her iki göz bebeğinin ışığa normal olarak tepki verdiği, ancak boyut açısından yaklaşık yarım milimetre veya daha fazla farklılık gösterdiği yaygın bir durum olan anizokorilerle aynı değildir. Anizokori iyi huyludur ve nüfusun yaklaşık yüzde 20'sini etkiler.
İrileşmiş göz bebeklerine neden olan şey nedir?
İrileşmiş göz bebeklerine neden olabilecek çeşitli faktörler vardır. En yaygın olanlardan bazıları şunlardır:
İlaçlar
Aşağıdaki reçeteli ve reçetesiz ilaçlar, göz bebeklerinizin genişlemesine ve ışığa tepki verme yeteneklerini kaybetmesine neden olabilir:
Antihistaminikler
Dekonjestanlar
Trisiklik antidepresanlar
Hareket hastalığı ilaçları
Bulantı önleyici ilaçlar
Nöbet önleyici ilaçlar
Parkinson hastalığı için ilaçlar
Botoks ve botulinum toksini içeren diğer ilaçlar
Atropin (miyopluk kontrolü ve diğer tıbbi amaçlar için kullanılır)
göz yaralanması
Ciddi, delici bir göz yaralanması irisinize zarar verebilir ve o gözün göz bebeğinin irileşmesine ve düzensiz bir şekle sahip olmasına neden olabilir. Bazen, bu tür bir yaralanma, göz ameliyatı sırasında, örneğin komplike bir katarakt ameliyatı veya kornea nakli sırasında meydana gelebilir.
Beyin hasarı veya hastalığı
Kafa hasarı, inme veya beyin tümörü, göz bebeklerinizin ışığa tepki veriş şeklini etkileyebilir ve irileşmiş göz bebeklerine neden olabilir. Bundan bir veya her iki göz de etkilenebilir.
Bu nedenle doktorların spor müsabakaları sırasında sporcuların göz bebeklerini veya acil servise gelen hastaların göz bebeklerini olası inme semptomları için kontrol ışığı ile kontrol ettiğini görürsünüz.
Keyif amaçlı uyuşturucu kullanımı
Araştırmalar, alkol ve esrarın (ayrı ayrı veya birlikte) gözlerin parlak bir ışık kaynağına (gece yaklaşan farlar gibi) maruziyetten sonra eski haline dönme ve değişen ışık koşullarına uyum sağlama yeteneğini azaltabileceğini göstermiştir. Bu etki, ilaç alımından iki saat veya daha uzun sürebilir.
Bununla birlikte, bu maddeler göz bebeklerinizin irileşmesine neden olmaz.
Ancak, eğlence amaçlı kullanılan bir dizi yasadışı uyuşturucu, irileşmiş göz bebeklerine neden olur ve gözlerinizin ışığa tepki verme hızını yavaşlatır. Bunlar şunları içerir:
Amfetaminler
Kokain
LSD
MDMA (Ecstasy)
İyi huylu epizodik tek taraflı midriyazis
Bu, genellikle bulanık görme, baş ağrısı ve göz ağrısı ile birlikte bir kişinin aniden irileşen göz bebeği şeklinde sporadik bir atak geçirdiği alışılmadık fakat zararsız bir durumdur.
Migrene yatkın genç kadınlar, iyi huylu epizodik tek taraflı midriyazis açısından en yüksek riske sahip grubu oluşturur. Bir çalışmada, atakların ortalama süresi 12 saat olup (bazıları daha uzun sürmüştür) ortalama sıklık ayda iki ila üç atak olmuştur. Rahatsızlık geçer ve göz bebeği normal boyutuna döner ve tedavi olmadan işlevini yerine getirir.
Adie göz bebeği
Adie tonik göz bebeği veya tonik göz bebeği olarak da adlandırılan bu durum, bir göz bebeğinin normalden daha büyük hale geldiği ve ışığa tepki vermek hızının azaldığı veya hiç küçülmediği, nadir görülen nörolojik bir bozukluktur. Göz bebeği anomalisine, tendon reflekslerinin zayıf olması veya hiç olmaması eşlik edebilir. (Bu olduğunda, rahatsızlığa Adie sendromu adı verilir.)
Genelde Adie tonik göz bebeğinin nedeni bilinmemektedir; ancak bazı durumlarda, travma, ameliyat, zayıf kan dolaşımı veya enfeksiyon ile ilişkili olabilir. Adie göz bebeği veya Adie sendromunun tedavisi yoktur.
Konjenital aniridia
Bu, kişinin çok büyük bir göz bebeği ile sonuçlanacak şekilde kısmen veya tamamen eksik bir iris ile doğduğu nadir bir durumdur.
Aniridia genellikle her iki gözü de etkiler ve konjenital katarakt, glokom, retina ve optik sinirin eksik gelişimi, nistagmus ve görme keskinliğinde azalma gibi diğer başka göz problemlerine eşlik eder.
Göze giren ışığın miktarını düzenleyen çok az iris olduğu veya hiç iris olmadığı için, aniridia hastaları ışığa karşı çok duyarlıdır.
Cinsel çekicilik
Araştırmacılar, göz bebeği irileşmesinin doğrudan yetişkin erkeklerin ve kadınların diğer yetişkinlere karşı gösterdiği cinsel ilgiyle ilişkili göründüğünü bulmuştur.
Bir çalışma, erkek gönüllülerin göz bebeklerinin cinsel açıdan çekici buldukları kadınların resimlerini gördüklerinde irileştiğini, kadın gönüllülerin göz bebeklerinin ise aynı şekilde çekici erkek ve kadınların resimlerine yanıt olarak irileştiğini göstermiştir.
Çalışmanın araştırmacıları bu durumunun nedeninin belirsiz olduğu ve daha fazla araştırmanın gerekli olduğu sonucuna varmışlardır.
İrileşmiş göz bebekleri için ne yapmalı
Siz ya da bir başkası, göz bebeğinizin irileştiğini fark ederseniz veya göz bebeklerinizden biri kafa travmasından sonra diğerinden daha büyük görünüyorsa, derhal tıbbi yardım alın.
Aynı durum, ani baş dönmesi, baş ağrısı, kafa karışıklığı, denge sorunları veya olası bir inmenin başka belirtilerini yaşamanız halinde de geçerlidir.
Yukarıda belirtilen ilaçlardan birini kullanmaya başladıktan sonra göz bebeklerinizin irileştiğini fark ederseniz, tavsiye için ilacı reçete eden doktoru arayın.
Yukarıda açıklananlar dışındaki durumlarda, göz bebeğinizin özellikle de aniden irileştiğini fark ederseniz derhal göz doktorunuzu arayın.
Göz bebeğiniz irileştiyse veya göz bebeğiniz değişen ışık koşullarına normalden daha yavaş tepki veriyorsa, güneş ışığına karşı daha hassas hale gelirsiniz. Daha fazla konfor için gün ışığında otomatik olarak kararan fotokromik camlara sahip gözlükler satın almayı değerlendirin. Veya parlak güneş ışığında optimum konfor ve göz kamaşmasını azaltmak için polarize camlı güneş gözlükleri alın.
İrileşmiş göz bebeklerinin neden olduğu fotofobiyi azaltmak ve gözlerin kozmetik görünümünü iyileştirmek için bir başka seçenek de, özel protez kontakt lensler takmaktır. Bu lensler normal boyutta eşit göz bebeklerine sahipmiş görüntüsü kazandırır. Protez kontakt lensler özellikle aniridia vakaları ve travmanın neden olduğu büyük, düzensiz göz bebekleri için faydalıdır.
Sayfa yayınlandı 1 Eylül 2020 Salı
